Entri Populer

Kamis, 09 Juni 2011

JAMBUOH RAO & JAMBUOH ACEH

A M A N A T K L O P A K ( 3 )
Asal Muasal Nama Ulayat di Ranah Nata
Oleh : Shaff Ra Alisyahbana Dt Malako

JAMBUOH RAO & JAMBUOH ACEH .

Ujuong Rakat barambang guutong,
Haluan biduok nandak ka Nata .
Alah sapakat urang di kampuong,
Tujuan susuok kabupaten Ranah Nata.


Dijaman pamarentahan Rajo ka-VII,Tuanku Besar Si Hintan yaitu pado maso Parang Paderi di Kerajaan Ranah Nata di Malako, kapa-kapa Sipatokah acok singgah untuok macari bahan rampah-rampah. Antaro Kerajaan Ranah Nata di Malako jo Kerajaan Linggobayu di Simpang Bajambah salalu arek silaturrahmi urangtu jo Kerajaan Batahan nan dirikan dek urang-urang nan datang dari Indopuro, Sumatera Barat.
Pado wakatu ikolah barangkek Tigo Rajo ko nan diibaratkan Tali Bapilin Tigo bajalan sampei ka Kerajaan Ketek Tabuyuong nan rajonyo banamo Pagaran Batu. Kandaraan wakatu itu hanyolah biduok pincalang ataou biduok tambangan dan kadang-kadang jo kudo baban dan indak jarang pulo jo GL (Goyang Lutang) alias jalan kaki.
Kutiko Rajo kadua Kerajaan Batahan, Sotu Sutan Indra Maharajo pai ka Palak Taleh dek karano padusinyo adolah urang Palak Taleh nan banamo Hindun Batubara yaitu sanak Muridun Pancang Peje Batubara nan bonsunyo ( kaduonyo adolah nenerk moyang panulis nan datang dari Angin Baratlamo Tambangan) , sadang tajadi ayie gadang na ma akibatkan banyaknyo kabou marajolelo mambuek kubangan sainggo muara tumpat. Urangtu mangabekkan biduoknyo disabuah tampek langgung. Itulah sababnyo ulayat tu dinamokan Tompek dan Kubangan, sandangkan tampek panyandaran biduok tu banamo Langgunei nan basal dari kato langgung.
Rombongan manaruihkan pajalan sampei disabuah ulayat, banyak bana urang manompang ( nunut) ka biduok rombongan ko, kamudian urangko dikajuikkan pado sabuah pancaliekkan nan aneh yaitu makhluk alui nan biaso mambinasokan manusia ( mambang ) jo patunjuokkan tarian simuntu ( batopeng) nan banamo rakat. Inggo kini, ujuong Bungo Tanjuong tu dinamokan UJUONG RAKAT dan tampek urang bayka manompangtu dinamokan SINUNUKAN, sadangkan taluok tampek manaritu inggo kini dinamokan TALUOK MAMBANG.
TANJUONG BUNGO adolah tampek barantinyo Datuok Imam Basya jo Pangeran Indra Sutan kutiko mandapekkan RANAH NATA daolunyo. Wakatu urangtu baranti disitu,dimano disiko tampek sorang urang Chino banamo MALIN KAYO nan tasohor jo katuok-katuoknyo dan tampek galanggang baraja Silek Nata dek Syekh Abdul Rauf jo Abu Tarala. Disiko Datuok Imam basya jo Rajo Putieh manyusun duo pantun sairieng nan babuni :

Daun pauoh daun barambang,
Bungo tajnuong di padeta.
Dari jauoh kito datang,
Sampei ka kampuong RANAH NATA.

Laweh lauiknyo RANAH NATA,
Alang lauik manyembah ikan.
Lapeh ensuik duduok basanda,
Kanyang paruik sasudah makan.


Manjalang JAMBUOH ACEH nan banyak dihuni dek urang Aceh, disuatu banda ketek (anak ayie),urangko maliek sipasang ketek-ketek nan mangaluakan cahayo ayie ludahnyo nan bakilek ( kalimayie), sa inggo namo ulayat ko di namokan ANAK AYIE KALIMAYO.
Sasudah rombongan salasei malaksanakan shalat ‘Ashar, urangko manyubarang malalui BATANG NATA ka ulayat JAMBUOH RAO dek karano ulayatko banyak diuni dek urang RAO yaitu campuran Minang jo Mandaelieng dan di parentah dek Datuok Sutan Pangulu Panjang.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar